Mmoa:Wikispecies a ɛwɔ hɔ nyinaa

From Wikispecies
Jump to navigation Jump to search
This page is a translated version of the page Help:General Wikispecies and the translation is 100% complete.


Ɛwom sɛ Wikispecies yɛ nnwuma a Wikimedia Foundation no yɛ no mu biako, te sɛ Wikipedia de, nanso ɛsono sɛnea wɔn a wɔde di dwuma no betumi aboa. Mmara a emu yɛ den wɔ hɔ a ɛfa sɛnea ɛsɛ sɛ wɔhyehyɛ emu nsɛm no ho. Saa mmara yi ho hia, esiane atirimpɔw pɔtee a Wikimedia Fapem no de ato yɛn so nti. Nea ɔhyehyɛɛ Wikimedia Foundation, Jimbo Wales, akyerɛw note, a ɛma nsonsonoe a ɛda Wikipedia ne Wikispecies ntam no da adi pefee dedaw.

Wikimedia Fapem no nso yɛ adwuma bi a wɔfrɛ no Wikidata. Wikidata yɛ database a wɔkora nsɛm ahodoɔ so. Wikidata sie (na ɛma wɔn a wɔde di dwuma no kwan ma wɔhwɛ) data a efi Wikimedia nnwuma nyinaa mu, na ɛtrɛw nneɛma ahorow a wobetumi de wiki nnyinasosɛm ahorow akyekye no mu kɛse.

Fa no sɛ wobɛtumi de klike baako asiesie infobox bi mu nsɛm wɔ Wikipedia so, sɛ wobɛnya nsakraeɛ kratasin a ɛfa infobox a woresiesie no ho pɔtee, na Wikipedia foforɔ nso de nsɛm korɔ no ara di dwuma ɔno ara na ntɛm ara (gye sɛ ɛyɛ wo mpɔtam hɔ pɔtee) . Fa no sɛ data bi a ɛwɔ asɛm bi mu no, wobetumi ayɛ no foforo ankasa wɔ akyi a adwuma biara mfi wo hɔ — sɛ́ ɛyɛ adwumakuw bi stock nkɔso, anaasɛ nkyerɛwde dodow a ɛwɔ open source adwuma mu. Fa no sɛ ɛnyɛ den sɛ wobɛtumi ahwehwɛ wiki-databases wɔ nsɛm ahodoɔ so, a wunnim wiki ho hwee.

Awiei koraa no, wɔde Wikispecies data bɛsie wɔ Wikidata mu.

Hwɛ Nea Wikispecies nyɛ.

Wikispecies no kɛseɛ

Wikispecies rekyerɛkyerɛ dinbɔ ne nkyekyɛmu. Sɛ woboa Wikispecies a, ɛkyerɛ sɛ wunim saa nsɛmti yi yiye. Nsɛmti a ɛne din anaa nkyekyɛmu nni abusuabɔ no nyɛ Wikispecies dea, na ɛsɛ sɛ wɔde nkyerɛwee asinasin a ne nipadua tenten te ka Wikipedia ho mmom. Wobetumi de nkyekyɛmu ne range data ahyɛ asɛm bi ɔkasa kratafa mu, anaa (awiei koraa no) wɔ Wikidata mu.

Kasa mu nhyiamu

Wikispecies yɛ kasa a ɛde ne ho sɛnea ɛbɛyɛ yiye biara. Nsɛm dodow no ara yɛ data ankasa nkutoo, na sɛ wɔde nsɛm di dwuma a, ɛyɛ nea wɔde hyehyɛ nsɛm titiriw. Nyansahu mu nhyehyɛe a wɔde di dwuma wɔ din ne nkyekyem ahorow mu no yɛ Latin kasa. Wikispecies gye saa apam yi tom na wɔde Linnaean binomial nomenclature nhyehyɛe no di dwuma. Enti wɔde Latin kasa di dwuma wɔ taxonomy ne nomenclature afã horow mu.

Wɔ markup atirimpɔw ne data nkyerɛkyerɛmu atirimpɔw nti na wɔde Borɔfo kasa na edi dwuma, sɛnea Wikispecies adwuma no amanne hyia.

Esiane sɛ Wikidata database baako pɛ na ɛbɛba ama taxonomy ne nomenclature nti, wɔbɛpopa kasa forks a ɛwɔ saa adwuma yi mu ne parallel taxonomy wɔ kasa afoforo mu.

Nsɛm a ɛwɔ mu no nhyiamu

Taxonavigation ɔfa

Ɛsɛ sɛ taxon krataafa biara a ɛwɔ Wikispecies no kura Taxonavigation ɔfa. Saa ɔfa yi ka Wikispecies fa a ɛfa nkyekyɛmu ho. Ɔfa yi nyinaa yɛ Latin kasa. Fa pon a edi hɔ no di dwuma ma edin nhyehyɛe ahorow.

Latin kasa mu taxa ne dodow kabea
Taxon (asɛmfua biako) . Taxon (dodow kabea).
Phylum Phyla
Classis Classes
Ordo Ordines
Familia Familiae
Divisio Divisiones
Cohors Cohortes
Sectio Sectiones
Tribus Tribus
Genus Genera
Species Species
Varietas Varietates
Forma Formae

Sɛnea ɛbɛyɛ a biribiara bɛkɔ so ayɛ nea ɛfata kɛse no, Wikispecies de ne ho to taxo-templates a wɔde di dwuma so kɛse.

Edin ɔfa

Sɛ taxonavigation no da nkyɛn a, ɛsɛ sɛ krataafa bi kura Edin ɔfa. Ɔfa yi kura Latin din, ɔkyerɛwfo a ɔmaa ho kwan, ne afe a ɔkyerɛwfo no kaa mmoa ahorow no ho asɛm na ɔtoo wɔn din. Bio nso, ɛsɛ sɛ afifide din ahorow ma protologue no fibea wɔ ɔkwan a wɔatwa no tiaa so. Akyerɛwfo din nya nkitahodi wɔ wɔn mu kɔ akyerɛwfo nkratafa.

Sɛ ɔfa yi kyerɛkyerɛ ɔkwan bi so anaasɛ taxon a ɛba fam mu a, ɛsɛ sɛ ɔfa yi kura a ɛwɔ hɔ ne a wɔde yɛ adwuma ɔfa (bere biara a saa nsɛm yi wɔ hɔ). Holotype kyerɛ nhwɛsode a edi kan a ɔkyerɛwfo no gyinaa ne nkyerɛkyerɛmu so. Wɔde holotypes gu tete nneɛma akorae ahorow mu. Beae a ɛwɔ kyerɛkyerɛ beae a wohuu holotype no.

Wɔde ɔfa ketewa bi di dwuma ma nsɛmfua a ɛne taxon a wɔaka ho asɛm no hyia.

Nkyerɛkyerɛmu ɔfa

Taxonavigation ne din afa horow no so nni mfaso a wɔmfa nsɛm a wɔde kyerɛw nsɛm mma. Nanso, yɛsrɛ sɛ mfa nsɛm a wɔafa aka biara nka afa horow yi ho tee; mmom no, ɛsɛ sɛ references section no de adanse ma wɔ kratafa no fa a aka no ho. Ɛsɛ sɛ krataafa bi kura nhoma, nsɛmma nhoma, anaa intanɛt so nkitahodi a ɛkɔ nsɛm a wuhuu nsɛm no wɔ so. Sɛ ɛfata a, di kan fa mfitiase fibea no di dwuma. (Mfitiaseɛ fibea no ne beaeɛ a ɔkyerɛwfoɔ no kaa ne su ho asɛm). Sɛ wode di nkitahodi ahorow a ɛkɔ Intanɛt so wɛbsaet ahorow so rema a, sɛ ɛfata a, paw Engiresi kasa mu nsɛm a wɔde kyerɛw nsɛm.

Ɔmanfoɔ din ɔfa

Saa ɔfã yi ma nkitahodi ahorow a ɛkɔ edin a wɔtaa de di dwuma wɔ kasa afoforo mu, na sɛ ɛfata a, ɛde nkitahodi kɔ Wikipedia nnwuma so.

Nneɛma a efi mu ba

Wɔakyerɛw nneɛma pa a wonya fi mu wɔaboaboa ano, a wobetumi de adi dwuma sɛ nhwɛsode a wɔde bɛboa wɔ Wikispecies so.

Wobetumi de akwankyerɛ kakraa bi ahu Intanɛt so nsɛm a eye. Ɛsɛ sɛ nkyerɛkyerɛmu no de:

  • Latin kasa mu din a wɔde frɛ
  • Sanctioning akyerɛwfo, ne mfe
  • Nsɛm afoforo a wɔde gyinaa so anaasɛ, sɛ ɛyɛ mfitiase nsɛm a wɔde gyinaa so a, nkyerɛkyerɛmu a ɛfa taxon no ho.

Nhyehyɛe a wɔde hyɛ mu mmara

Wɔ mmara a wɔanka ho asɛm wɔ Wikispecies mmoa ɔfa no mu no, yɛde mmara a wɔahyɛ da ayɛ a edidi so yi na edi dwuma:

  • Ma Plantae ne Fungi: Amanaman Ntam Mmara a Ɛfa Afifide Din Ho (Vienna mmara a efi July 2005) [1]
  • Ma Mmoa: Amanaman Ntam Mmara a Ɛfa Mmoa Din Ho (Nea Ɛto so Anan) [2]
  • Ma Prokaryotes (Bacteria ne Archaea): Amanaman Ntam Mmara a Ɛfa Prokaryotes Din Ho (ICNP, 2008 Revision, 2015 Manuscript Draft) [3], kan no na ɛyɛ Amanaman Ntam Mmara a Wɔde To Mmoawa (ICNB, 1990 Revision) [4]

Nea ɛsɛ sɛ woyɛ bere a wohia mmoa

  • Kenkan formatting mmara a wɔde ama wɔ mmoa afã horow yi mu no
  • Bisa nsɛm a ɛfa nneɛma nyinaa ho wɔ Village Pump mu.
  • Bisa mmoa fi Wikispecies ahwɛfo hɔ.
← Contents General Wikispecies/tw Taxonavigation section →